Y4L – Februari 2019 – April 2021

In 2009 heeft het Europees Parlement de lidstaten opgeroepen “maatregelen te nemen ter voorkoming van gendergerelateerd geweld onder jongeren door te voorzien in gerichte voorlichtingscampagnes en een betere samenwerking tussen de betrokken partijen en de verschillende kringen die met dit verschijnsel te maken hebben, zoals gezinnen, scholen, de openbare ruimte en de media”. Onderwijs speelt inderdaad een sleutelrol bij het bestrijden van de negatieve sociale normen die aan de basis liggen van gendergerelateerd geweld. Tieners hebben minder zelfbeschermingsmechanismen en zijn bijzonder kwetsbaar om gewelddadig gedrag te bestendigen en/of er het slachtoffer van te worden. Ondanks het feit dat in alle EU-lidstaten wetgevingsinitiatieven zijn genomen om geweld en misbruik te bestrijden, blijven de adolescentenjaren grotendeels ongedekt door het gebrek aan beleidsmaatregelen die op deze leeftijdsgroep zijn gericht en het feit dat in veel van de ingevoerde maatregelen geen genderperspectief is geïntegreerd en geen rekening wordt gehouden met de culturele referentiecontexten.

Zoals bevestigd door verschillende studies en de ervaring van partnerorganisaties, wordt gendergerelateerd geweld veroorzaakt door stereotypen en vooroordelen, gebrek aan seksuele voorlichting, gebrek aan informatie en bewustzijn over “gezonde” relaties en het feit dat het algemeen aanvaard is dat gendergerelateerd geweld een generatie-overschrijdend fenomeen is, dat van de ene generatie op de andere overgaat. In dit scenario was het Y4L project gericht op het ontwikkelen, implementeren en evalueren van een geïntegreerd educatief programma, in middelbare scholen in 4 Europese landen (Roemenië, Italië, België en Griekenland), in de loop van 27 maanden, dat bijdroeg aan de preventie en bestrijding van gendergerelateerd geweld op school onder tieners en steun en bewustwording bood aan zowel middelbare scholieren als onderwijsprofessionals met betrekking tot het bestaan, de onaanvaardbaarheid, de gevolgen en de toe te passen beheersprocedures.

Het projectpartnerschap omvatte de volgende Europese organisaties: ActionAid Italia (Italië), ActionAid Hellas (Griekenland), UC Limburg (België), AFOL-Agenzia Metropolitana per la Formazione, l’Orientamento e il Lavoro (Italië) e CPE – Fundatia Centrul Partenariat Pentru Egalitate (Roemenië).

De voornaamste doelstellingen van het project en de bereikte resultaten zijn:

• het ontwikkelen van empirisch onderbouwde en participatieve educatieve instrumenten en methodologieën voor de preventie van en omgang met SRGBV in 12 Europese scholen;
• 578 middelbare scholieren opvoeden en bewust maken van het belang van preventie en aanpak van SGBV-situaties, door kennis en vaardigheden te ontwikkelen aan de hand van 10 praktische modules, en 900 andere leerlingen betrekken bij peer-to-peeractiviteiten;
• het ontwikkelen van een persoonlijk engagement van studenten, leerkrachten en schoolpersoneel om elke vorm van geweld in de scholen waar zij wonen onaanvaardbaar te maken en deze doelgroepen in staat te stellen gewelddaden te verwerpen en de bijbehorende klachten te formaliseren (Totaal 903 leerlingen die betrokken zijn bij peer to peer-activiteiten);
• het informeren en opleiden van 139 onderwijsprofessionals met betrekking tot preventie en het omgaan met SGBV-situaties die zich voordoen op scholen en die middelbare scholieren treffen;
• SRGBV, vooral bij tieners, onder de aandacht brengen van 3,9 miljoen mensen, vooral jongeren, door middel van een serious game, met de nadruk op gevolgen, onderliggende genderfactoren en de rechten van slachtoffers.

Y4L 2 – Mei 2021 – April 2023

De WHO erkent geweld door jongeren als een belangrijk volksgezondheidsprobleem. Jongerengeweld kan vele vormen aannemen, waaronder fysiek, verbaal, psychologisch en seksueel. Het UNICEF-rapport 2018 “An Everyday Lesson: #ENDviolence in Schools” laat zien dat de helft van de leerlingen tussen 13 en 15 jaar binnen een jaar te maken krijgt met pesten of fysieke gevechten. De strategie van de Raad van Europa inzake de rechten van het kind 2016-2021 heeft geweldpreventie aangemerkt als een van de vijf prioritaire gebieden om de bevordering van de rechten van het kind te waarborgen. Uit onderzoek blijkt dat er tal van risicofactoren zijn die sterk samenhangen met geweld door jongeren en die zich op verschillende niveaus voordoen: individueel niveau (d.w.z. persoonlijkheids- en gedragsfactoren), gezins- en hechtrelatieniveau (d.w.z. negatieve invloed van leeftijdgenoten, gebrek aan sociale banden, slechte ouder-kindrelaties, antisociaal gedrag van ouders enz.) en gemeenschaps- en samenlevingsniveau (d.w.z. geringe sociale cohesie, ongelijkheid, onveiligheid, gender- en culturele normen) (Center for Disease Control and Prevention, WHO, 2015).

Net als bij risicofactoren, kunnen ook beschermende factoren op deze verschillende niveaus worden opgebouwd om de kans op geweld door jongeren te verkleinen. Daarom zal het Y4L 2 project, op basis van dit bewijs en de lessen die zijn geleerd uit het vorige project, de goedkeuring bevorderen van een brede multi-stakeholderbenadering waarbij actoren worden betrokken die normaal gesproken niet samenwerken, zoals jongeren, ouders, onderwijsprofessionals (school en gemeenschap), verenigingen, particuliere dienstverleners (particuliere en derde sector), openbare diensten en autoriteiten (publieke sector) op lokaal, nationaal en EU-niveau. In deze aanpak wordt erkend dat scholen belangrijk zijn voor het terugdringen en voorkomen van geweld door leeftijdsgenoten, omdat zij veel jongeren tegelijk kunnen betrekken. Maatregelen op school moeten echter worden geïntegreerd met bredere initiatieven ter voorkoming van geweld die op gemeenschapsniveau worden genomen om de risicofactoren aan te pakken die buiten de schoolomgeving ontstaan. Het proces van een dergelijke betrokkenheid van de gemeenschap begint bij de actoren rond de scholen (jongeren, leraren, gezinnen en buurtverenigingen) om brede coalities en samenwerking tot stand te brengen en te pleiten voor beter beleid bij autoriteiten en besluitvormers.

De algemene doelstelling van het project is het voorkomen, opsporen en aanpakken van geweld bij leeftijdsgenoten (14-18 jaar) onder adolescenten in 5 doelgemeenschappen in 4 Europese landen (Italië, België, Griekenland en Roemenië). Om de algemene doelstelling te bereiken, zal de actie het aannemen van positief gedrag voor het voorkomen en aanpakken van geweld onder leeftijdsgenoten bevorderen bij de volgende doelgroepen: jongeren, gezinnen, onderwijsdeskundigen en leden van de gemeenschap in het algemeen. Leden van de gemeenschap, waaronder personen, gezinnen, scholen, ngo’s/verenigingen, dienstverleners en plaatselijke autoriteiten zullen worden betrokken bij initiatieven op gemeenschapsniveau die door jongeren worden ontwikkeld en geleid om geweld in groepsverband te voorkomen en aan te pakken. EU-burgers, met name jongeren, zullen zich via online-activiteiten meer bewust worden van het onderwerp en nationale en Europese belanghebbenden, waaronder beleidsmakers, autoriteiten en deskundigen, zullen betrokken worden bij pleitbezorging om beleidsverbeteringen/veranderingen te bevorderen.

Samengevat zal het project op Europees niveau het volgende omvatten:

• 400 leerlingen, 190 leraren en schoolpersoneel, en 50 ouders/begeleiders (secundair onderwijs) om geweld door leeftijdsgenoten aan te pakken door een aanpak voor de hele school toe te passen;
• 100 leerlingen, 200 jongeren, 25 ouders, 10 plaatselijke autoriteiten en 40 plaatselijke actoren (maatschappelijke organisaties, kinderbeschermingswerkers, deskundigen op het gebied van gendergelijkheid) om geweld bij leeftijdsgenoten aan te pakken door op plaatselijke gemeenschappen gebaseerde initiatieven uit te voeren;
• 1,5 miljoen mensen via onlineactiviteiten, om geweld door leeftijdsgenoten aan te pakken, door middel van een EU-brede campagne en een webgame;
• 3 EU & 12 nationale beleidsmakers, 20 nationale actoren (maatschappelijke organisaties, deskundigen op het gebied van kinderbescherming, deskundigen op het gebied van gendergelijkheid), 40 leerkrachten, 12 jongeren en 10 ouders met belangenbehartigingsactiviteiten die invloed hebben op veranderingen in het beleid op het gebied van groepsgeweld.

Het projectpartnerschap bestaat uit de volgende Europese organisaties: ActionAid Italia (Italië), ActionAid Hellas (Griekenland), UC Limburg (België), AFOL Metropolitana (Italië) en Fundatia Centrul Partenariat Pentru Egalitate (Roemenië).